Τι είναι τα αιθέρια έλαια; Και πώς τελικά τα χρησιμοποιούμε;

Τι είναι τα αιθέρια έλαια;

Τα αιθέρια έλαια είναι οργανικές ενώσεις που προέρχονται από τα διάφορα μέρη των φυτών (άνθος, φύλλα, κορμός, φλοιός) και κάποιων ρητινών. Είναι, κατά κάποιον τρόπο, η συμπυκνωμένη "ουσία" του φυτού. Οι τρόποι παραγωγής είναι τρεις: απόσταξη, έκθλιψη και μέσω εφαρμογής υψηλής πίεσης. Ονομάζονται αιθέρια καθώς είναι εξαιρετικά πτητικά, δηλαδή εξατμίζονται στον αέρα.

Χρησιμοποιούνται από αρχαιοτάτων χρόνων για τις ιδιότητες τους. Υπάρχουν σαφείς αναφορές στην Βίβλο, ενώ γνωρίζουμε πως οι Αιγύπτιοι τα χρησιμοποιούσαν όχι μόνο για την παραγωγή καλλυντικών, αλλά και για τις ταριχεύσεις τους. Μέσω Ελλήνων και Ρωμαίων διαδόθηκαν κατόπιν στην Ευρώπη. Στον Μεσαίωνα χρησιμοποιήθηκαν για θεραπευτικούς σκοπούς – χαρακτηριστικότερο παράδειγμα «το λάδι του κλέφτη» (Thieves’ Oil), στο οποίο θα κάνω σύντομα εκτενή αναφορά. Μέσω της εναλλακτικής επιστήμης της αρωματοθεραπείας, έχουν γίνει γνωστά για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.

Τα αιθέρια έλαια είναι «ζωντανά», με τον ίδιο τρόπο που είναι ζωντανό ένα κρασί και για αυτόν τον λόγο χρειάζεται να γνωρίζουμε κάποια πράγματα για την φύλαξη τους. Χρησιμοποιείτε πάντα αιθέρια έλαια που βρίσκονται σε γυάλινο, σκουρόχρωμο μπουκαλάκι – ποτέ ανοιχτόχρωμο ή πλαστικό! Πρέπει να φυλάσσονται μακριά από τον ήλιο, την ζέστη και «ξένες» ως προς αυτά μυρωδιές, όπως φάρμακα, απορρυπαντικά ή μπαχαρικά. Επιπλέον, τα αιθέρια έλαια διαλύονται πάντα σε φυτικά λάδια και όχι σε συνθετικά! Μην μου προσθέσετε αιθέριο σε baby oil να χαρείτε!

Τρόποι χρήσης των αιθέριων ελαίων και προτεινόμενη δοσολογία

Τα αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνται με δύο τρόπους: με εισπνοή ή με επάλειψη πάνω στο δέρμα μέσω κατάλληλου φορέα (λάδι, κομπρέσα, κλπ).

Εισπνοή: Η απ’ ευθείας εισπνοή του ελαίου γίνεται μόνο μετά την υπόδειξη έμπειρου θεραπευτή, καθώς είναι «δυνατή» μέθοδος και τα μόρια του ελαίου εισχωρούν στο κυκλοφορικό και μέσω αυτού σε ολόκληρο το σώμα. Συνήθως συνιστάται η χρήση της σε περιπτώσεις έντονης ημικρανίας και μυαλγίας, ή σε περιπτώσεις έντονου στρες. Είναι προτιμότερο να διαλύσετε το αιθέριο έλαιο σε λάδι βάσης και να το εισπνεύσετε.

Καύση: Ο συνηθέστερος τρόπος είναι η χρήση μίας συσκευής καύσης (αρωματιστής). Αποτελεί εξαιρετική λύση για τον φυσικό αρωματισμό των χώρων, αλλά καθώς η θερμοκρασία αυξάνει τα αιθέρια έλαια χάνουν μέρος από τις ιδιότητες τους. Προτεινόμενη ποσότητα: 2 σταγόνες ανά 10 ml νερού.

Διάχυση: Στο εμπόριο κυκλοφορούν συσκευές διάχυσης που λειτουργούν με υπερήχους διατηρώντας με τον τρόπο αυτό τις ιδιότητες των ελαίων αναλλοίωτες. Η προτεινόμενη ποσότητα εξαρτάται από το μέγεθος και το είδος της συσκευής και δίνεται από τον κατασκευαστή. Ένας πιο οικονομικός τρόπος είναι να προσθέσετε 10 σταγόνες έλαιο σε ένα μπουκάλι νερό με αντλία και να ψεκάσετε τον χώρο. Επίσης, δοκιμάστε αυτό: σε ένα μπουκαλάκι προσθέστε ¼ της κούπας λάδι βάσης (πχ αμυγδαλέλαιο) και 15-25 σταγόνες αιθέριο έλαιο και ανακινήστε καλά. Κατόπιν, βουτήξτε μέσα στο μπουκάλι 5 ή περισσότερα καλαμάκια από μπαμπού (ναι, αυτά για τα σουβλάκια!) και περιμένετε μερικές ώρες. Μόλις τα καλαμάκια εμποτιστούν από το λάδι θα έχετε έναν ωραιότατο (και οικονομικότατο) αρωματιστή χώρου!

(Σημαντική σημείωση για τον αρωματισμό των χώρων: Είναι συχνό φαινόμενο η μύτη (ή καλύτερα, ο εγκέφαλος) να συνηθίζει την μυρωδιά κάποιου ελαίου εάν αυτό χρησιμοποιείται συστηματικά και για πολλή ώρα. Μην νομίζετε λοιπόν πως το έλαιο «εξασθένησε» και μην προσθέστε επιπλέον. Βγείτε από τον χώρο και ξαναμπείτε λίγη ώρα μετά – θα διαπιστώσετε πως η «χαμένη» μυρωδιά δεν είχε χαθεί ποτέ.)

Κομπρέσα ή επίθεμα: Είναι κατάλληλα για αντιμετώπιση πονοκεφάλων, ρευματισμών, ευρυαγγειών και δερματικών προβλημάτων. Σε μισό λίτρο νερό (κρύο ή ζεστό, ανάλογα με την πάθηση) προσθέτετε 4-6 σταγόνες αιθέριο έλαιο και ανακατέψτε καλά. Τοποθετήστε ένα βαμβακερό ύφασμα (πχ πετσέτα) και στύψτε το καλά πριν το εφαρμόσετε στην περιοχή. Αφήστε την για λίγη ώρα, αλλά όχι πάνω από 30 λεπτά. Αποφύγετε την περιοχή γύρω από τα μάτια.

Λάδι για μασάζ: Ίσως ο καλύτερος τρόπος για να επωφεληθεί κάποιος από τις ιδιότητες των αιθέριων ελαίων τόσο σε σωματικό, όσο και σε πνευματικό επίπεδο. Αναμειγνύονται σε ποσοστό 1-3% σε κάποιο λάδι βάσης, με το αμυγδαλέλαιο να είναι το πιο διαδεδομένο λόγω των καλλυντικών του ιδιοτήτων αλλά και του χαμηλού του κόστους. (Σημείωση: Υπάρχουν περιπτώσεις όπου το ποσοστό μπορεί να είναι υψηλότερο, έως και 5%, αλλά αυτό συνήθως αναφέρεται σε περίπτωσης άμεσης θεραπείας, όπως για παράδειγμα τσίμπημα εντόμου, και χρησιμοποιούνται μόνο μερικές σταγόνες κάθε φορά.)

Απ’ ευθείας τοποθέτηση στο δέρμα: Απαγορεύεται! Υπάρχουν ελάχιστα αιθέρια έλαια που μπορούν να έρθουν σε επαφή με το δέρμα αδιάλυτα και αυτά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, πχ λεβάντα σε έγκαυμα. Συμβουλευτείτε έναν ειδικό σε κάθε περίπτωση.

Τρόπος υπολογισμού ποσότητας: Ένας γενικός και απλός κανόνας, είναι πως κάθε σταγόνα αιθέριο έλαιο αντιστοιχεί σε 0,05 ml, ή 1 ml έλαιο μας δίνει 20 σταγόνες. Για παράδειγμα, σε 100 ml λάδι θα προσθέσουμε (100x0,02)/0,05 = 40 σταγόνες εάν θέλουμε ποσοστό 2%.