Έλαια βάσης
Πριν συνεχίσουμε το ταξίδι μας στον κόσμο των αιθέριων ελαίων, θα κάνουμε μία στάση για να δούμε τα βασικότερα έλαια βάσης, τις ιδιότητες τους και πως μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να δημιουργήσουμε τα δικά μας αιθέρια ελιξήρια. Στα Αγγλικά ονομάζονται carrier oils, ο "φορέας" δηλαδή στον οποίο μπορούν να προστεθούν τα αιθέρια έλαια. Στο παρόν άρθρο θα δούμε τα πιο δημοφιλή έλαια από την καλλυντική τους σκοπιά, χωρίς να εξετάσουμε την διατροφική τους αξία και τα οφέλη από εσωτερική χρήση.
Αβοκάντο έλαιο: Ένα πραγματικά πολυτελές έλαιο, αγαπημένο για την παρασκευή ειδικών καλλυντικών προσώπου. Προέρχεται από το ομώνυμο φυτό (Persea Gratissima) και είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, C, D, E, K και λεκιθίνη. Θρέφει το δέρμα, επαναφέρει την ελαστικότητα του και καταπραΰνει δερματικά προβλήματα, όπως έκζεμα και ψωρίαση. Κατάλληλο για ξηρά, κουρασμένα και ώριμα δέρματα. Χρησιμοποιείται κυρίως σε προϊόντα περιποίησης προσώπου και ματιών. Έχει φυσικό αντηλιακό δείκτη SPF 5.
Άγριο τριαντάφυλλο έλαιο: Περισσότερο γνωστό με την αγγλική του ονομασία Rosehip Oil, το έλαιο αυτό είναι ένα καλλυντικό από μόνο του. Πλούσιο σε βιταμίνες Α και Ε αλλά και σε λιπαρά οξέα ωμέγα-3 και ωμέγα-6 και με αναπλαστικές ιδιότητες, αναγεννεί τον ιστό της επιδερμίδας, αυξάνει τα ποσοστά κολλαγόνου και ελαστίνης και καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες. Κατάλληλο για την φροντίδα του προσώπου, του λαιμού και του ντεκολτέ. Χρησιμοποιείται κυρίως ως λάδι εντατικής φροντίδας, ως αντιγηραντικό serum και για σε περιοχές με ραγάδες, ευρυαγγείες και κιρσούς.
Αμυγδαλέλαιο: Ίσως το πιο γνωστό και δημοφιλές έλαιο - και όχι άδικα. Το αμυγδαλέλαιο (Prunus Amygdalus Dulcis) παράγεται από το κουκούτσι του αμύγδαλου και είναι ένα εκπληκτικό ενυδατικό λάδι για κάθε τύπο επιδερμίδας. Απορροφάται εύκολα από το δέρμα, έχει λεπτή υφή και είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β6, D, Ε και πρωτεΐνες. Είναι αγαπημένο λάδι για αρωματοθεραπεία και μασάζ, καθώς διεισδύει γρήγορα στο δέρμα και το θρέφει χωρίς να αφήνει λιπαρότητα. Είναι επίσης ένα από τα οικονομικότερα έλαια. Κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος, αλλά ιδιαίτερα για ερεθισμένο και ξηρό δέρμα. Χρησιμοποιείται κυρίως σε λάδια για το σώμα, body butter και προϊόντα περιποίησης μαλλιών. Καθώς είναι λεπτόρρευστο και δεν έχει μυρωδιά, είναι ιδανικό για λάδια αρωματοθεραπείας.
Αργκάν έλαιο: Το "Μαροκινό χρυσάφι" όπως αποκαλείται, παράγεται από το ομώνυμο δέντρο που ευδοκιμεί μόνο σε κάποιες περιοχές στο νοτιοανατολικό Μαρόκο. Το Argania Spinosa τελεί υπό την προστασία της Unesco ως παγκόσμιος πολιτισμικός θησαυρός, καθώς οι περιοχές που ευδοκιμεί ολοένα και συρικνώνονται. Είναι λοιπόν ένα από τα σπανιότερα και ακριβότερα έλαια. Πλούσιο σε λιπαρά οξέα, ωμέγα-6 και ωμέγα-9, πολυφαινόλες, βιταμίνη Ε και σκουαλίνη, είναι ίσως το πιο θρεπτικό, ενυδατικό, αντιρυτιδικό και αντιγηραντικό έλαιο που υπάρχει. Είναι κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος αλλά χρησιμοποιείται κυρίως σε εύθραυστα και σπασμένα νύχια, ταλαιπωρημένο δέρμα και μαλλιά και ουλές. Η υψηλή του τιμή (2 φορές ακριβότερο από το χοχόμπα και 5 φορές ακριβότερο από το λάδι αβοκάντο) το καθιστά απαγορευτικό για καθημερινή χρήση.
Βαλσαμέλαιο: Γνωστό και ως Σπαθόλαδο ή λάδι Υπέρικου (Hypericum Perforatum) είναι γνωστό στα Αγγλικά ως St Johns Wort oil και παράγεται από την εμβάπτιση των ανθών του φυτού σε άλλο λάδι - κυρίως ελαιόλαδο ή ηλιέλαιο. Για το λάδι αυτό χρειάζομαι ξεχωριστό άρθρο προκειμένου να αναφέρω όλες τις θαυματουργές του ιδιότητες - είναι άλλωστε "βάλσαμο". Είναι το πιο θεραπευτικό λάδι που υπάρχει! Χρησιμοποιείται σε κάθε πόνο: μυικό, πόνους από ρευματισμούς και αρθρίτιδας αλλά και ισχιαλγίες. Κατάλληλο και αποτελεσματικό σε κάθε δερματοπάθεια και πληγή, χτύπημα και μώλωπα και ιδανικό για τσιμπήματα εντόμων, εγκαύματα, φλεγμονές, έλκη και αιμοροϊδες. Χρησιμοποιείται επίσης και για κράμπες, πιασίματα, στραμπουλίγματα, ψύξη, νευραλγία και γενικά θα βοηθήσει (αν όχι θεραπεύσει) κάθε πάθηση. Απλά, βάλτε το παντού! Απαραίτητο σε κάθε σπίτι. Προτιμήστε βαλσαμόλαδο σε ελαιόλαδο, καθώς είναι ποιοτικά ανώτερο (και πολλές φορές σε βρώσιμη ποιότητα).
Βερυκοκέλαιο: Ένα λεπτόρρευστο και δημοφιλές έλαιο που παράγεται από το κουκούτσι του καρπού της βερικοκιάς (Prunus Armeniaca). Πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β1, Β6, Ε και ωμέγα-9 λιπαρά, αναζωογονεί την επιδερμίδα χωρίς να αφήνει λιπαρότητα. Είναι κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος και ιδανικό για ευαίσθητο. Χρησιμοποιείται κυρίως σε προϊόντα περιποίησης προσώπου.
Ελαιόλαδο: Το λάδι που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις! Αγαπημένο των σαπωνοποιών, το Olea Europaea είναι ένα εξαιρετικό έλαιο για την περιποίηση του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών. Το μόνο "πρόβλημα" με το ελαιόλαδο είναι πως η μοριακή του δομή είναι τέτοια που δεν επιτρέπει την εύκολη απορρόφηση από το δέρμα και γι αυτό χρησιμοποιείται ως εντατική θεραπεία και όχι σε καθημερινή βάση. Επιπλέον έχει "βαρύ" άρωμα για σκοπούς αρωματοθεραπείας και αλλοιώνει αυτό των αιθέριων ελαίων. Δοκιμάστε το σε εύθραυστα νύχια, ξηρά και ταλαιπωρημένα μαλλιά, για βαθύ καθαρισμό προσώπου και σε κάθε σπιτική μάσκα.
Δαφνέλαιο: Το δημοφιλέστερο έλαιο για τα μαλλιά, παράγεται από την έκχυση των φύλλων της δάφνης (Laurus Nobilis) σε ελαιόλαδο. Το λάδι αυτό, πλούσιο σε βιταμίνες Α και Ε, ενισχύει την δομή της τρίχας, θρέφει και δυναμώνει τα μαλλιά και είναι ιδανικό για την τριχόπτωση και την γενικότερη περιποίηση ξηρών και ταλαιπωρημένων μαλλιών. Χρησιμοποιείται επίσης και σε κουρασμένους μύες και αρθρώσεις.
Καλέντουλα έλαιο: Το έλαιο αυτό παράγεται από την εκχύλιση των ανθών του φυτού Calendula Officinalis, γνωστό και ως κατιφές. Είναι το καλύτερο λάδι για την περιποίηση ερεθισμένου δέρματος και δερματοπαθειών όπως έκζεμα. Καταπραϋντικό και πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β6, C και Ε, επουλώνει πληγές, εγκαύματα, αποστήματα και έλκη. Κατάλληλο για προβληματικό, ερεθισμένο και ευαίσθητο δέρμα. Χρησιμοποιείται επίσης σε βρεφικές κρέμες και προϊόντα για μετά το ξύρισμα.
Καροτέλαιο: Προέρχεται από την επεξεργασία και εκχύλιση (συνήθως σε ηλιέλαιο) του γνωστού μας καρότου (Daucus Carota). Ένα έλαιο πολύ πλούσιο σε Β-καροτίνη και βιταμίνες Α, Β, C και D είναι ιδιαίτερα δημοφιλές σε προϊόντα after sun καθώς έχει αντιφλεγμονώδεις και αναζωογονητικές ιδιότητες. Κατάλληλο για ώριμο και ταλαιπωρημένο δέρμα. Χρησιμοποιείται σε πλήθος προϊόντων, συνήθως σε μικρό ποσοστό καθώς η φυσική χρωστική που περιέχει μπορεί να "λεκιάσει" την επιδερμίδα. Έχει φυσικό αντηλιακό δείκτη SPF 15.
Καρύδας έλαιο: Το έλαιο αυτό χωρίζεται σε δύο "κατηγορίες": το κλασματοποιημένο (fractionated) λάδι και το λάδι-"βούτυρο". Και τα δύο προέρχονται από τον καρπό του Κοκοφοίνικα (Cocos Nucifera), με την διαφορά ότι για το fractiοnated λάδι παράγεται από την έκθλιψη και εξαγωγή του ελαίου της σάρκας του καρπού ενώ για το βούτυρο χρησιμοποιείται όλη η σάρκα. Είναι ουσιαστικά λάδι που του έχουν αφαιρεθεί αρκετά λιπαρά οξέα, οπότε αυτό που απομένει είναι ένα απαλό και καθόλου λιπαρό υγρό. Το μεγάλο του πλεονέκτημα είναι πως η μοριακή του δομή είναι σχεδόν ίδια με αυτή της ανθρώπινης επιδερμίδας, οπότε απορροφάται άμεσα από το δέρμα. Περιέχει βιταμίνες Α, Ε και μέταλλα όπως μαγνήσιο και φώσφορο. Κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος, αλλά ιδιαίτερα για λιπαρό δέρμα. Χρησιμοποιείται κυρίως σε λάδια σώματος. Έχει φυσικό αντηλιακό δείκτη SPF 5.
Καστορέλαιο: Ένα υπέροχο έλαιο, γνωστό για τις ιδιότητες του από την Αρχαία Αίγυπτο. Παράγεται από τον καρπό του φυτού Ρίκινος (Ricinus Communis) και το χαρακτηριστικό του είναι η ικανότητα του να εισχωρεί στα βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας. Κύριο συστατικό του είναι το κικινελαϊκό οξύ το οποίο διαθέτει αντιφλεγμονώδεις και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. Για αυτόν τον λόγο το καστορέλαιο είναι το καλύτερο λάδι για τον βαθύ καθαρισμό της επιδερμίδας, την απομάκρυνση του σμήγματος και το μαλάκωμα σπυριών και αποστημάτων. Επιπλέον, έχει την ιδιότητα τα δεσμεύει την υγρασία της επιδερμίδας, αποτρέποντας έτσι την αφυδάτωση της. Το καστορέλαιο είναι γνωστό και ως ρετσινόλαδο, κυρίως λόγω της παχύρρευστης μορφής του. Συνήθως χρησιμοποιείται μαζί με άλλα έλαια, ανάλογα τον τύπο δέρματος και την χρήση του. Κατάλληλο τόσο για την ξηρή όσο και για την λιπαρή και με ακμή επιδερμίδα και ιδανικό για το δυνάμωμα φρυδιών και βλεφαρίδων. Ένα από τα έλαια που δεν λείπουν ποτέ από το σπίτι μου.
Νυχτολούλουδο έλαιο: Το Evening primrose oil όπως είναι ευρύτερα γνωστό, παράγεται από το φυτό Oenothera Biennis και είναι ένα έλαιο πλούσιο σε γάμμα λινολενικό οξύ το οποίο επηρεάζει τις λειτουργίες των ενζύμων του σώματος. Είναι εξαιρετικό λάδι για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του προ-εμμηνορροϊκού συνδρόμου και της εμμηνόπαυσης, αλλά και για την ρευματοειδή αρθρίτιδα. Χρησιμοποιείται περισσότερο για τις θεραπευτικές, παρά για τις καλλυντικές του ιδιότητες.
Μαύρο κύμινο έλαιο: Μία από τις πρόσφατες μου ανακαλύψεις και μεγάλη μου αγάπη, αυτό το έλαιο είναι απλά υπέροχο! Είναι το λάδι για το οποίο λένε πως "θεραπεύει τα πάντα, εκτός από τον θάνατο", οπότε φανταστείτε τι μπορεί να κάνει για το δέρμα σας! Γνωστό και ως λάδι από μαύρο σουσάμι, η ονομασία αυτή είναι λανθασμένη καθώς το μαύρο κύμινο (Nigella Sativa) δεν έχει σχέση με το σουσάμι. Πλούσιο σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σε πλήθος από λιπαρά οξέα και μέταλλα όπως σίδηρο, χαλκό, ψευδάργυρο, φώσφορο αλλά και ασβέστιο. Έχει ισχυρές αντιβακτηριδιακές ιδιότητες, ενώ είναι ιδιαίτερα ενυδατικό και επουλωτικό. Δυναμώνει τα μαλλιά και προάγει την παραγωγή νέων και κάνει θαύματα με τα εύθραυστα νύχια. Είναι επίσης ιδανικό για δερματικά προβλήματα όπως ακμή και έκζεμα, ενώ χάρις στις επουλωτικές του ιδιότητες χρησιμοποιείται και σε πληγές και εγκαύματα. Τέλος, προσθέστε μερικές σταγόνες στην κρέμα σας και δείτε τις ρυτίδες να "σβήνουν". Κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος.
Σησαμέλαιο: Ένα έλαιο με εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Ε, αγαπημένο της Aγιουρβέδικης ιατρικής. Παράγεται από το φυτό Sesamum Indicum. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του είναι πως αντιστέκεται στην οξείδωση περισσότερο από κάθε άλλο φυτικό λάδι και για αυτό χρησιμοποιείται και ως "συντηρητικό" για τα υπόλοιπα. Κατάλληλο για ξηρό δέρμα και μαλλιά, χρησιμοποιείται επίσης για σκασμένα χέρια και χείλη. Έχει φυσικό αντηλιακό δείκτη SPF 5.
Σιτέλαιο: Το έλαιο με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνη Ε, παράγεται από το φύτρο του φυτού Triticum Vulgare - το γνωστό μας στάρι. Είναι επίσης πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β, C, D, F και σε πρωτεΐνες και ιχνοστοιχεία. Είναι ίσως το πιο αναπλαστικό λάδι για αυτό και χρησιμοποιείται σε δερματικές παθήσεις όπως έκζεμα, σε ραγάδες και ουλές από εγκαύματα. Κατάλληλο για ώριμο δέρμα. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα μικρό ποσοστό (1% έως 10%) σε κάποιο άλλο λάδι, καθώς είναι ιδιαίτερα παχύρρευστο και "δύσκολο" να δουλευτεί πάνω σε στεγνό δέρμα. Έχει φυσικό αντηλιακό δείκτη SPF 12.
Σταφυλέλαιο: Ή καλύτερα σταφυλοκουκουτσέλαιο (ουφ!) καθώς παράγεται από τους σπόρους του φυτού Vitis Vinifera, δηλαδή του σταφυλιού. Ένα από τα πιο αγαπημένα μου έλαια, είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, πολυφαινόλες, λινολεϊκό οξύ και βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β6 και Ε. Προσφέρει βαθιά ενυδάτωση και αναζωογονεί τα κύτταρα και τον ιστό της επιδερμίδας, ενώ ρυθμίζει και την παραγωγή του σμήγματος. Κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος, αλλά ιδιαίτερα για το μεικτό και λιπαρό δέρμα.
Φουντουκέλαιο: Επίσης αγαπημένο έλαιο με μυρωδιά που θυμίζει πραλίνα, είναι το ιδανικό λάδι για τις λιπαρές επιδερμίδες καθώς ρυθμίζει την υπερπαραγωγή σμήγματος και συσφίγγει τους πόρους. Παράγεται από τους καρπούς του δέντρου Corylus Chinensis (φουντουκιά) και είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β, D, Ε, ιχνοστοιχεία και πρωτεΐνες. Βοηθάει στην γενικότερη σύσφιξη της επιδερμίδας. Κατάλληλο για κανονικό, μεικτό και λιπαρό δέρμα, χρησιμοποιείται κυρίως σε serum και σε προϊόντα αρωματοθεραπείας.
Χοχόμπα έλαιο: Γνωστό και ως τζοτζόμπα, το έλαιο αυτό προέρχεται από έναν θάμνο που ευδοκιμεί στις ερήμους της Αριζόνα. Η λατινική του ονομασία Simmondsia Chinenis δεν έχει σχέση με την καταγωγή του φυτού, αλλά με το λάθος ενός βοτανολόγου που μπέρδεψε τους σπόρους του με αυτούς ενός κινέζικου φυτού - και η ονομασία μόλις δοθεί δεν αλλάζει! Η σύνθεση του ελαίου μοιάζει πολύ με την σύνθεση του σμήγματος της ανθρώπινης επιδερμίδας και γι αυτό είναι ένα από τα πιο ενυδατικά έλαια ενώ έχει και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Πλούσιο σε βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β6, Ε, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, έχει φυσικό αντηλιακό δείκτη SPF 5 και είναι ιδανικό για την περιποίηση των μαλλιών το καλοκαίρι. Κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος και ιδιαίτερα για τις προβληματικές με ακμή και φλεγμονές επιδερμίδες.
